DEVAM: 2- Borç Tahsil
Etme ve Ödeme Adabı
3. İrbad b. Sariye
- - (-)
15857- İrbad b. Sariye
der ki: Hz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e genç bir deve satmıştım.
Ödememi almak için geldim ve: "Ey Allah'ın Resulü! Bana devemin parasını
ver" dedim. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Olur,
bedelini gümüş olarak vereceğim'' buyurdu ve ödememi ziyadesiyle yaptı. Daha
sonra yanına bir bedevi geldi ve: "Ey Allah'ın Resulü! Sana verdiğim genç devemin
ödemesini yap" dedi. O zaman Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
bedeviye yaşı devesinin yaşından daha fazla olan bir deve verdi. Bedevi:
"Ey Allah'ın Resulü! Ama bu deve benim deveden daha iyi" deyince,
Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bir topluluğun en hayırlısı,
ödemesini en iyisiyle yapandır'' buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Nesai
(7/291) ve İbn Mace (2286) rivayet ettiler.
4. Ebu Rafi'
- - (-)
15858- Ebu Rafi'
bildiriyor: Zamanında Hz. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir adamdan genç
bir deve almıştı. Zekat mallarından olan develer gelince: ''Adama devesini
verin'' buyurdu. Ashab: "Devesinin yaşında deve yok, daha iyisi var"
deyince, Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''0 zaman onu adama verin.
Zira en hayırlınız, ödemesini en güzeliyle yapanlardır'' buyurdu.
[Sahih]
Diğer tahric: Malik
(422), Darimi (2565), Müslim (4115-6), Ebu Davud (3346), Tirmizi (1318), İbn
Mace (2285) ve Nesai (7/291) rivayet ettiler.
5. Cabir b. Abdillah
- - (-)
15859 (1)- Cabir b.
Abdullah der ki: "Hz. Nebi'den (Sallallahu aleyhi ve Sellem) borç olarak
bir alacağım vardı. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu borcunu bana
fazlasıyla ödedi."
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(443, 2394, 2603) ve Nesai (7/283) rivayet ettiler.
15254 (3)'te tekrar
etmiştir.
15860 (2)- Cabir b.
Abdullah der ki: Hz. Nebi'den (Sallallahu aleyhi ve Sellem) alacağım vardı.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu (yolculuk dönüşü) Mescid'de bana
fazlasıyla verdi. Sonra: ''İki rekat namaz kıl'' buyurdu.
[Sahih]
6702 (3)'te tekrar
etmiştir.
6. Ebu Hureyre
- - (-)
15861- Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
''İsrailoğullarından bir adamı kavminden birinden kendisine bin dinar borç
vermesini istedi. Adam: ''Vereceğim paraya şahitlik etmeleri için bana şahitler
getir'' deyince, borç isteyen kişi: ''Şahit olarak Allah yeter'' karşılığını
verdi. Adam: ''Peki sana kefıl olabilecek birini getir'' deyince, borç isteyen:
''Kefilolarak Allah yeter'' karşılığını verdi. Adam da: ''Doğru söyledin''
deyip belli bir süreliğine bin dinarı ona verdi.
Parayı alan kişi deniz
yolculuğuna çıktı. İşlerini bitirdi ve alınan borcun vadesine yetişmek için
geri dönmeye gemi aradı, ancak bulamadı. Bunun üzerine bir tahta parçası alıp
içini oydu. Oyuğa bin dinarla birlikte borç aldığı kişiye yazdığı bir mektubu
koydu ve oyuğu sıkıca kapattı. Tahta parçasını alıp deniz kenarına geldi ve:
''Allahım! Biliyorsun ki filan kişiden bin dinar borç istedim. Benden kefil
isteyince: ''Kefil olarak Allah yeterlI dedim ve adam da kefilolarak sana razı
oldu. Benden şahit istediğinde de: ''Şahit olarak Allah yeterlI dedim ve adam
şahit olarak sana razı oldu. Ona olan borcumu vermek üzere gemi bulmaya çalıştımı
ancak bulamadım. Şimdi bu bin dinarı sana emanet ediyorum'' dedi ve tahtayı
denize bıraktı. Tahta parçası denizde yol almaya başlayınca kendisi de
memleketine geri dönmek için tekrar gemi aramaya koyuldu.
Alacaklı olan kişi de
belki geminin biri alacağını getirir diye deniz kenarına çıkıp beklemeye
koyuldu. Bu şekilde beklediği sırada içinde bin dinar olan tahta parçasını
gördü. Odun niyetiyle onu alıp evine getirdi. Tahtayı parçalayınca içindeki
parayı ve mektubu gördü. Daha sonra borçlu olan kişi de geldi ve bin dinarı
adama getirdi. Alacaklıya: ''Vallahi geri dönüp parayı sana getirmek için gemi
bulmaya çok çaba gösterdim. Ancak bu geldiğim gemiden daha önce gemi bulmaya
muvaffak olamadım'' dedi. Alacaklı ona: ''Daha önce sen bana bir şey gönderdin mi?''
diye sorunca, borçlu: ''Bu geldiğim gemiden daha önce gelen bir gemi
bulamadığımı sana söylüyorum'' karşılığını verdi. Bunun üzerine alacaklı:
''Allah, tahta içinde bana göndermiş olduğun parayı senin adına bana verdi.
Elindeki bin dinarı al ve muvaffak olmuş bir şekilde git'' dedi.''
[Sahih]
Diğer tahric: Buhari
(2063) rivayet etti.
7. Abdullah b. Amr
- - (-)
15862- Arın b. Şu ayb
'ın, babasından, onun da dedesinden bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): ''Adamın biri borcunu öderken de borcunu isterken de hoşgörüsünden
dolayı cennete girmiştir'' buyurmuştur.
[Sahih]
Heysemi,
Mecmau'z-Zevaid'de (4/74): "Ahmed rivayet etti, ravileri
güvenilirdir" demiştir. Yine Münziri, Terğib'de (3(19) zikretmiş ve:
"Ahmed rivayet etti, ravileri güvenilirdir" demiştir.